عربستان سعودی و سیستم جدید قدرت در خلیج فارس

Authors

شهروز ابراهیمی

abstract

رویداد یازده سپتامبر و متعاقب آن اشغال عراق از سوی ایالات متحده، سیستم قدرت در خلیج فارس را که تا آن زمان بر اتحاد شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس به همراه آمریکا و در مقابل ایران و عراق به عنوان اعضای جدا و برکنار از سیستم بود، متحول کرد و این منطقه را وارد دوران جدیدی از تعاملات قدرت ساخت. بر این اساس منطقه خلیج فارس هم اکنون در دورة انتقالی قرار دارد و سیستم جدید قدرت هنوز کاملاً شکل و استقرار نیافته است. بر مبنای شرایط جدید، نوشتار حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که سیستم جدید قدرت در خلیج فارس شامل چه مؤلفه هایی است؟ و عربستان سعودی به عنوان مهم ترین عضو شورای همکاری خلیج فارس، چه جایگاهی در آن خواهد داشت؟ در پاسخ به این پرسش، نویسنده بر آن است که جایگاه عربستان سعودی و اهمیت آن در استراتژی منطقه ای آمریکا به دلایلی همچون گسترش نارضایتی داخلی این کشور از حضور گسترده نظامی آمریکا، رشد بنیادگرایی اسلامی و شکل گیری بازیگران جایگزین همچون عراق و امارات متحده عربی، از موقعیت فرادست نزول یافته و جای خود را به کشورهای کوچک منطقه به همراه عراق جدید خواهد داد. بنابراین استقرار سیستمی مبتنی بر اتحاد کشورهای کوچک خلیج فارس به همراه عراق و عربستان با ایالات متحده و در برابر جمهوری اسلامی ایران به عنوان تنها بازیگر خارج از اتحاد، در آینده منطقه محتمل ترین وضعیت است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

عربستان سعودی و سیستم جدید قدرت در خلیج‌فارس

رویداد یازده سپتامبر و متعاقب آن اشغال عراق از سوی ایالات متحده، سیستم قدرت در خلیج‌فارس را که تا آن زمان بر اتحاد شش کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس به همراه آمریکا و در مقابل ایران و عراق به عنوان اعضای جدا و برکنار از سیستم بود، متحول کرد و این منطقه را وارد دوران جدیدی از تعاملات قدرت ساخت. بر این اساس منطقه خلیج‌فارس هم‌اکنون در دورة انتقالی قرار دارد و سیستم جدید قدرت هنوز کاملاً شکل و است...

full text

جایگاه شورای همکاری خلیج فارس در رویکرد عربستان سعودی در قبال ایران

عربستان سعودی همواره سعی داشته است با استفاده از روش‌های مختلف در مقابل جمهوری اسلامی ایران موازنه سازی کند و مانع از قدرت و نفوذ ایران در منطقه شود. یکی از ابزارهایی که عربستان سعودی برای مقابله با ایران از آن استفاده می‌کند موازنه سازی و سد نفوذ در چارچوب نهادی سازمان‌های منطقه‌ای از جمله شورای همکاری خلیج فارس است. عربستان سعودی با استفاده از نفوذ حداکثری در میان کشورهای عضو شورا و ت...

full text

هویت، قدرت، امنیت؛ جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی

رابطه اغلب پرتنش میان ج.ا.ایران و عربستان سعودی در مرکز تغییرات مهم سیاسی در منطقه خاورمیانه است. عواملی را که سبب اختلاف و منازعه طولانی در روابط این دو کشور گردیده است، می‌توان به دو سطح عوامل ساختاری و رفتاری تقسیم کرد. اغلب پژوهش‌های انجام گرفته در مطالعه روابط ایران و عربستان به یکی از سه عامل هویت، قدرت و امنیت اشاره کرده اند اما این سؤال ها وجود دارد که در زمان ها و شرایط مختلف کدام یک ا...

full text

بررسی الگوهای رفتاری عربستان سعودی نسبت به نقش یابی ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران در منطقه خلیج فارس (با تاکید بر تئوری سیبرنتیک)

منطقه خلیج فارس به عنوان بخشی از گستره سیستم بین المللی به دلیل ویژگی های منحصر به فرد در دوران گذار تاریخی خود به عنوان یک بخش مهم و مساله ساز مطرح بوده است، اما به دلیل گسترش صنعت و نیاز روزافزون دنیای صنعتی به نفت، خلیج فارس به تدریج به عنوان یک واحد ژئوپلی استراتژیکی تابع سیستم بین المللی تبدیل شد و به عنوان یک سیستم تابعه مطرح گردید. در این بین افزایش قدرت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران به ع...

full text

فرهنگ استراتژیک عربستان سعودی

با اینکه واقعیت‏های ژئوپلیتیک و ملاحظات امنیتی همواره نقش اساسی در تعیین رفتارهای سیاسی و تصمیمات استراتژیک عربستان داشته‏اند، اما سیاستمداران سعودی در سال‏های اخیر رفتارهایی بروز داده‏اند که بیش از آنکه ناشی از این مبانی باشد، متأثر از هنجارهای فرهنگی و مؤلفه‏های هویتی شکل‏دهنده به تصمیمات سیاسی و استراتژیک یا به عبارت دیگر «فرهنگ استراتژیک» آن‏ها بوده است. با توجه به اهمیت این موضوع، در این م...

full text

موانع توسعه سیاسی در کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس؛ مطالعه موردی، عربستان سعودی

هرچند عربستان سعودی پس از تحولات جنگ جهانی اول و فروپاشی امپراطوری عثمانی در سال 1932 متولد شد، اما این کشور نوظهور به واسطه منابع غنی نفت، سریعاً مورد توجه قدرت های بزرگ قرار گرفت. نظام سیاسی قبیله ای، اقتدارگرا و محافظه کار، مذهب وهابیت، اقتصاد وابسته به نفت، فرهنگ سیاسی و اجتماعی حامی- پیرو، توانسته است با کمترین میزان تغییر از زمان استقلال، به حکومت خود ادامه دهد. متناقض موضوع بیشتر از این ا...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه مطالعات راهبردی

Publisher: پژوهشکده مطالعات راهبردی

ISSN

volume 7

issue 25 2004

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023